Śmierć, rytualny pochówek i życie pozagrobowe

Redakcja

Okładka „Chiduszu” 9/2018. Autorka: Edyta Marciniak

MIJA PIĘĆ LAT OD UKAZANIA SIĘ PIERWSZEGO NUMERU „CHIDUSZU”. W JUBILEUSZOWYM WYDANIU SPORO MIEJSCA POŚWIĘCAMY ŚMIERCI, ŻYDOWSKIM RYTUAŁOM POGRZEBOWYM, CMENTARZOM I ŻYCIU POZAGROBOWEMU.

Okładka

Jak ciało i dusza, jak śmierć i życie, tak nasza okładka podzielona jest na dwie części. Dopiero po rozłożeniu „Chiduszu” można zobaczyć ten pogrzebowy obraz w całości.

PRENUMERATA
Święta praca

Kto i w jaki sposób dokonuje tahary, czyli rytualnego przygotowania ciała przed złożeniem do grobu? Jak przebiega ten proces? Z czym muszą zmagać się ci, którzy go przeprowadzają? W reportażu Święta praca o swoich doświadczeniach opowiadają członkowie bractw pogrzebowych z gmin żydowskich we Wrocławiu, Krakowie oraz Warszawie.

Porozmawiajmy o śmierci

O rabinie Boazie Pashu (byłym rabinie Krakowa) zrobiło się niedawno głośno po tym, jak w jednej ze skrajnie prawicowych gazet grożono mu śmiercią. Pash w wywiadzie dla „Chiduszu” opowiada o tym, jak rozumie życie pozagrobowe w judaizmie oraz jak zmieniały się koncepcje jego postrzegania na przestrzeni wieków. Opisuje również przebieg zamachu terrorystycznego w Jerozolimie, w którym od śmierci uratowała go kurtka przywieziona z Polski.

Wszyscy święci

Opowieść o cmentarzach, które pod swoją opieką ma wrocławska gmina żydowska. Na dwóch z nich są pasieki z ulami. Trzeci jest regularnie okradany, a na czwartym ktoś poukładał stosy z macew. Do piątego nie ma drogi dojazdowej, a na szóstym leży kilkaset porozbijanych nagrobków. Lista tych cmentarzy wydłuża się z każdym rokiem. Tymczasem odpowiedź na pytanie, kto i w jaki sposób miałby o nie dbać, wcale nie jest prosta.

Nie ma historii niemożliwych

Niektórych do poszukiwań skłania od lat ukrywana w rodzinie tajemnica. Inni w ogóle nie znają swoich najbliższych. Druga wojna światowa przerwała wiele życiorysów, zwłaszcza żydowskich. Obecnie, ponad siedemdziesiąt po jej zakończeniu, odpowiedzi na pozostawione w nich zagadki można szukać już tylko w archiwach. Na skorzystanie z usług genealogów decyduje się coraz więcej osób.

Sabina ze Lwowa

Niemal w każdym numerze „Chiduszu” prezentujemy świadectwo osoby, która przeżyła Zagładę. Przejmującą opowieść o Sabinie napisała jej wnuczka. We Wrocławiu, w 70 lat po zakończeniu wojny, babcia postanawia w końcu wyjawić prawdę o sobie i swojej rodzinie. W ciepłe, sierpniowe popołudnie zabiera wnuczkę do wojennego Lwowa i Krakowa, do Auschwitz, Płaszowa i Lichtewerden. To przejmująca historia o miłości, morderstwach, wydawaniu Żydów i pomocy udzielanej przez dobrych ludzi.

Chodź na Pragę

14 listopada nakładem Wydawnictwa Czarne ukaże się książka Adama Dylewskiego Ruda, córka Cwiego, opowiadająca historię Żydów na warszawskiej Pradze. Już w tym numerze prezentujemy najciekawsze wątki z historii praskiej społeczności szczegółowo opisanej w książce.

Ludwik Wołowski. Rewolucjonista, bankier, liberał

Osiągnięcia Ludwika Wołowskiego do dziś nie zostały należycie docenione. Powstaniec, naukowiec, orator, polityk, wreszcie współtwórca jednego z najważniejszych banków XIX-wiecznej Europy nadal pozostaje bardziej znany we Francji niż w Polsce, choć to jeden z najwybitniejszych przedstawicieli Wielkiej Emigracji.

Zapomniany holokaust. Zagłada Romów i Sinti w literaturze

Punktem wyjścia do rozważań o zagładzie Romów i Sinti w literaturze polskiej musi być stwierdzenie bardzo skromnej obecności tej tematyki. Nie inaczej jest z ludobójstwem Ormian, masakrą w Srebrenicy, nazistowską eksterminacją osób chorych psychicznie – literatura polska nie wydaje się być specjalnie tymi problemami zainteresowana. Do takiego wniosku prowadzi lektura przełomowej książki prof. Arkadiusza Morawca, w której badacz opisuje przypadki Literatury polskiej wobec ludobójstwa. Jest jednak kilka utworów dotyczących zagłady Romów, o których nie można zapomnieć.

Gazetki ścienne

W styczniu 1949 roku we Wrocławiu odbyła się konferencja korespondentów i redaktorów gazetek ściennych. Tematyka prasy zdominowała niemal cały trzeci numer jidyszowego „Niderszlezje” z tego roku.

Biblia LGBTQ+

Na koniec tradycyjnie już dwa świetne queerowe komentarze do Biblii, stanowiące przeciwwagę dla tradycyjnych komentarzy rabina Jonathana Sacksa, publikowanych co tydzień na naszej stronie. Pierwszy z nich do parszy Lech lecha, drugi do Wa-jera.

Zapraszamy do lektury

Jubileuszowy, pogrzebowy „Chidusz” dostępny od piątku (19.10.2018) w Empikach oraz na publio.pl. Zapraszamy również do księgarń żydowskich we Wrocławiu (synagoga), Warszawie (POLIN I ŻIH) i Krakowie (Jarden oraz Austeria), a najbardziej do prenumeraty. 

Partnerem wydawniczym noworocznego „Chiduszu” jest Strefa Kultury Wrocław w ramach Wrocławskiego Programu Wydawniczego.

When Jews caught “Syndrome K,” the Nazis wanted NOTHING to do with them

   WorldJewish Congress

In 1943, a group of patients in Rome fell ill with a mysterious and infectious disease: Syndrome K. Ironically, the disease saved their lives.

The patients warded off with Syndrome K were not bothered by Nazi guards, who feared entering the room with the infectious disease. But the patients were not act ill. They were Italian Jews – and the hospital doctors thought up the fictitious disease in order to protect them from the Nazis. This is the story of those brave people.

Jewish lives were saved in World War II due to a brilliant plan by Professor Giovanni Borremeo.

“Syndrome K was put on patient papers to indicate that the sick person wasn’t sick at all, but Jewish.

The lessons of my experience were that we have to act not for the sake of self-interest, but for principles.”
– Dr. Adriano Ossicini, inventor of Syndrome K.

During the Holocaust, many righteous gentiles performed acts of kindness that can never be repaid. They put their own lives at risk to save the lives of Jewish People. They did so because they felt it was right in a world that, at the time, was filled with unfathomable wrong.

One such story is of Professor Giovanni Borremeo, who was named a Righteous Among the Nations.  He organized this fictitious disease known as Syndrome K. At least 20 Jewish People were saved because of Syndrome K.

The House of Life

The Nazis invaded Italy in the Fall of 1943, and 8,500 Jews were deported, most of them to Auschwitz. But some Jews were saved because a group of doctors in Rome diagnosed them with Syndrome K.  This made up disease was invented by Dr. Adriano Ossicini. The hospital that housed these “sick” Jews was called Fatebenefratelli.  In 2016, it was honored by the Raul Wallenberg Foundation as a “House of Life.”

Syndrome K was called “dangerously infectious,” which led the Nazis to quickly flee.  They wanted nothing to do with these “contagious” Jews. The Jews were told to cough as the Nazis came to the hospital because the Nazis were afraid of the coughing. They were afraid to catch such an “awful disease.”

And that was the miracle that saved these Jewish lives.

The Biblical Angle

In the Jewish Oral Law called the Mishna, it says “One who destroys a life, it is as if he destroyed an entire world.  Anyone who saves a life, it is as if he saved an entire world.” Even saving the life of one Jew during the Holocaust is equal to saving an entire world. And that is why any person who saved even one Jew during the Holocaust deserves to be recognized as a hero.