ŻYDZI W OBRONIE WARSZAWY WE WRZEŚNIU 1939

Żydowski Instytut Historyczny

Wojna obronna 1939 roku w zbiorach Żydowskiego Instytutu Historycznego.

1 września 1939 r. Żydzi warszawscy kopią rowy obrony przeciwlotniczej

W dokumentach Archiwum Ringelbluma znajdujemy wiele informacji o przebiegu kampanii wrześniowej, m. in. w tomach poświęconych wydarzeniom na obszarach włączonych do Rzeszy, terenach zajętych przez ZSRR, a także w relacjach z Generalnego Gubernatorstwa. Pierwsza część 15. tomu edycji ARG to 31 tekstów, które relacjonują pierwsze miesiące wojny. Są to doświadczenia żołnierzy wziętych do niewoli, informacje o przebiegu działań wojennych. Koncepcja wyodrębnienia dokumentów dotyczących udziału Żydów w kampanii wrześniowej pojawiła się już w początku lat dziewięćdziesiątych.

We wstępie do tomu „Wrzesień 1939. Listy kaliskie. Listy płockie” dr Eleonora Bergman przywołuje słowa Adama Ciołkosza:

Polacy chrześcijanie i Żydzi polscy są ludnością tego samego państwa, a więc ich walka nie jest walką dwóch różnych sił, lecz jedną i tą samą walką. (…) Walczyli na tej ziemi i w obronie tej samej ziemi, walczyli i walczą w takich samych mundurach, z tym samym białym orłem na furażerkach. (Adam Ciołkosz, Wrześniowe wspomnienia, w: Żyd polski – żołnierz polski, Rzym 1945-Warszawa 2010)

W szeregach Wojska Polskiego w 1939 roku 10% (wielkość ta odpowiada udziałowi Żydów w ówczesnej populacji Polski), czyli około 100 tysięcy, stanowili żołnierze pochodzenia żydowskiego. W bitwach wojny obronnej zginęło około 7 tysięcy (w tym 100 oficerów), a po jej zakończeniu i kapitulacji, około 20 tysięcy znalazło się w niewoli sowieckiej. Wśród jeńców było około 150 oficerów zamordowanych wiosną 1940 roku w Katyniu, Charkowie i Miednoje. Znacznie większa liczba żołnierzy trafiła do niewoli niemieckiej, około 60 tysięcy było więzionych w obozach jenieckich do 1940 roku. Z tej grupy udało się przeżyć około 300 oficerom w oflagach.

Żydowskie kobiety maszerują kopać rowy przeciwlotnicze, Warszawa wrzesień 1939

INVASION OF POLAND, FALL 1939

US-HMM

Hitler’s Non-Aggression Pact with Poland

One of Adolf Hitler’s first major foreign policy initiatives after coming to power was to sign a nonaggression pact with Poland in January 1934. This move was unpopular with many Germans who supported Hitler but resented the fact that Poland had received the former German provinces of West Prussia, Poznan, and Upper Silesia under the Treaty of Versailles. However, Hitler sought the non-aggression pact in order to neutralize the possibility of a French-Polish military alliance against Germany before Germany had a chance to rearm.

Appeasement in Europe

In the mid and late 1930s, France and especially Britain followed a foreign policy of appeasement, a policy closely associated with British prime minister Neville Chamberlain. The objective of this policy was to maintain peace in Europe by making limited concessions to German demands. In Britain, public opinion tended to favor some revision of the territorial and military provisions of the Versailles treaty. Moreover, neither Britain nor France felt militarily prepared to fight a war against Nazi Germany in 1938.

Britain and France essentially acquiesced to Germany’s rearmament (1935-1937), remilitarization of the Rhineland (1936), and annexation of Austria (March 1938). In September 1938, after signing away the Czech border regions, known as the Sudetenland, to Germany at the Munich conference, British and French leaders pressured France’s ally, Czechoslovakia, to yield to Germany’s demand for the incorporation of those regions. Despite Anglo-French guarantees of the integrity of rump Czechoslovakia, the Germans dismembered the Czechoslovak state in March 1939, in violation of the Munich agreement. Britain and France responded by guaranteeing the integrity of the Polish state. Hitler went on to negotiate a nonaggression pact with the Soviet Union. The German-Soviet Pact of August 1939, which secretly stated that Poland was to be partitioned between the two powers, enabled Germany to attack Poland without the fear of Soviet intervention.

Invasion and Partition of Poland

On September 1, 1939, Germany invaded Poland. To justify the action, Nazi propagandists falsely claimed that Poland had been planning, with its allies Great Britain and France, to encircle and dismember Germany and that Poles were persecuting ethnic Germans. The SS, in collusion with the German military, staged a phony Polish attack on a German radio station. Hitler then used this action to launch a “retaliatory” campaign against Poland.

Poland mobilized late, and political considerations forced its army into a disadvantageous deployment. The Poles were also heavily outnumbered. Despite fighting tenaciously and inflicting serious casualties on the Germans, the Polish army was defeated within weeks. From East Prussia and Germany in the north and Silesia and Slovakia in the south, German units, with more than 2,000 tanks and over 1,000 planes, broke through Polish defenses along the border and advanced on Warsaw in a massive encirclement attack. After heavy shelling and bombing, Warsaw surrendered to the Germans on September 27, 1939. Britain and France, standing by their guarantee of Poland’s border, had declared war on Germany on September 3, 1939. The Soviet Union invaded eastern Poland on September 17, 1939. The last resistance ended on October 6. The demarcation line for the partition of German- and Soviet-occupied Poland was along the Bug River.

Occupation

In October 1939, Germany directly annexed former Polish territories along German’s eastern border: West Prussia, Poznan, Upper Silesia, and the former Free City of Danzig. The remainder of German-occupied Poland (including the cities of Warsaw, Krakow, Radom, and Lublin) was organized as the so-called Generalgouvernement (General Government) under a civilian governor general, the Nazi Party lawyer Hans Frank.

Nazi Germany occupied the remainder of Poland when it invaded the Soviet Union in June 1941. Poland remained under German occupation until January 1945.

Last Edited: May 30, 2019

The Invasion – The Outbreak Of World War II: The First Day (1/2) | Full Documentary