W Izraelu rozpoczął się proces korupcyjny premiera Beniamina Netanjahu

Robert Stefanicki

Rozpoczął się proces korupcyjny Benjamina Netanjahu. Na zdjęciu premier w otoczeniu swoich ochroniarzy przed sądem w Jerozolimie, 24 maja 2020 r. (Fot. Ronan Zvulun / AP)

Najdłużej urzędujący szef rządu Izraela pojawił się w niedzielę w sądzie w Jerozolimie, by wysłuchać zarzutów korupcji, oszustwa i nadużycia zaufania publicznego. Netanjahu przekonuje, że to lewacki spisek.

– Stoję tu jako wasz premier, z wyprostowanymi plecami i podniesioną głową – mówił do kamer i 250-osobowej grupy zwolenników zgromadzonych przed sądem. – Kiedy opinia publiczna pozna całą prawdę, sprawy przeciwko mnie upadną.

To pierwszy przypadek w historii Izraela, by przed sądem w roli oskarżonego stawał urzędujący premier.

Kilku przywódców państwa zostało tam skazanych na więzienie, ale wcześniej ustępowali z urzędu. Netanjahu odmówił, a sąd uznał, że nie jest do tego zobowiązany.

Netanjahu mówi o spisku

Do żadnych nieprawidłowości się nie przyznaje. Powtarza, że zarzuty są „śmieszne” i „naciągane”, że proces ma na celu obalenie go i odebranie władzy prawicy. Że jest ofiarą „polowania na czarownice”.

– Policjanci i prokuratorzy zmówili się z lewicowymi dziennikarzami, aby sfabrykować te absurdalne, dziwaczne sprawy przeciwko mnie – mówił w niedzielę.

Wymienił z nazwiska trzech czołowych spiskowców: prokuratora generalnego Awichaja Mendelblita, byłego szefa policji Roniego Alszejha i dziennikarza telewizyjnego Rawiwa Druckera.

Przeciwnicy premiera Benjamina Netanjahu protestują przed jego rezydencją w Jerozolimie, 24 maja 2020 r Fot. Ariel Schalit / AP Photo

Proces w dobie koronawirusa

Niedzielne wezwanie do sądu miało na celu wyłącznie przedstawienie zarzutów. Netanjahu odpowiedział, że je rozumie, to samo zrobiło troje współoskarżonych: prezes firmy telekomunikacyjnej Szaul Elowicz, jego żona Iris oraz wydawca gazety „Jediot Achronot” Arnon Moses.

Podczas 45-minutowego przesłuchania premiera zebrani przed sądem jego zwolennicy skandowali hasła przez megafony. W tym czasie przed rezydencją Netanjahu protestowali przeciwnicy.

Z uwagi na zagrożenie koronawirusem liczbę osób na sali sądowej ograniczono. Dziennikarze mogli obserwować transmisję przesłuchania na ekranie. Wbrew życzeniu Netanjahu proces nie będzie transmitowany na żywo w telewizji.

Prowadzący sprawę prokurator Mendelblit dostał ochronę. Zapewnił: „Ta sprawa będzie prowadzona tak jak każda inna – profesjonalnie i tylko na sali sądowej… Nie ulękniemy się, nawet w obliczu próby bezpodstawnego przypisywania wymiarowi sprawiedliwości złowrogich motywów”.

Od wyroku dzielą nas lata

Proces miał się zacząć w marcu – został odroczony z powodu epidemii koronawirusa. To pozwoliło Netanjahu stworzyć większościowy rząd z poparciem swojego do niedawna zaciekłego rywala Benny’ego Ganca. Zgodnie z umową koalicyjną przez pierwsze półtora roku premierem będzie Netanjahu, potem ma ustąpić na rzecz Ganca.

Proces się do tego czasu nie zakończy. Prawnicy Netanjahu zażądali „miesięcy” na zapoznanie się z aktami. Najbliższą rozprawę zaplanowano na lipiec, zeznań świadków w tym roku raczej się nie doczekamy.

Przeciwko premierowi zgodziło się zeznawać trzech jego byłych bliskich współpracowników – w zamian za uniknięcie oskarżenia.

Od wyroku dzielą nas lata. Jeśli Netanjahu zostanie uznany za winnego, odwoła się do sądu najwyższego. Dopiero gdy przegra w apelacji, będzie musiał opuścić urząd – przynajmniej w zgodzie z obecnie obowiązującym prawem. W razie przegranej grozi mu kilka lat za kratami.

Teczka 1000, 2000 i 4000

Netanjahu jest oskarżony w związku z trzema aferami, potocznie zwanymi teczkami 1000, 2000 i 4000.

Najpoważniejsza z nich, teczka 4000, dotyczy forsowania przepisów prawnych korzystnych dla właściciela koncernu telekomunikacyjnego Bezeq, Szaula Elowicza, w zamian za kreowanie pozytywnego wizerunku premiera i jego żony w należącym doń portalu informacyjnym Walla. Przez prawie pięć lat Elowicz spełniał życzenia Beniamina i Sary Netanjahu dotyczące publikowanych komentarzy i zdjęć, a nawet polityki kadrowej w swoim medium.

Zarzuty z teczki 1000 dotyczą przyjmowanych przez lata prezentów – głównie drogich cygar i szampana – od hollywoodzkiego producenta filmowego Arnona Milchana oraz australijskiego miliardera Jamesa Packera. Według prokuratury Netanjahu wykorzystywał swoje kontakty w USA i Izraelu, lobbując w interesie obu biznesmenów.

Ostatnia teczka – 2000 – mówi o próbie wymuszenia przez premiera na czołowej izraelskiej gazecie „Jediot Achronot” korzystnej dla siebie polityki redakcyjnej w zamian za obietnicę utrącenia konkurencji ze strony darmowego dziennika „Izrael Hajom”.

The Legacy of San Remo and Balfour

Dore Gold / JNS.org

The late Lord Arthur Balfour. Photo: Wikimedia Commons.

In April 2020, the Jewish people are commemorating the 100th anniversary of the San Remo Conference, convened in Italy from April 19 until April 26, 1920 in the aftermath of World War I. British prime minister Lloyd George and his minister of foreign affairs, Lord Curzon, attended along with the prime ministers of France and Italy.

Representatives of Belgium, Greece, and Japan also took part. They constituted what was called the Supreme Council of the Principal Allied and Associated Powers. Most people have heard of the other great postwar conferences, like the Paris Peace Conference or the Geneva Conferences at the end of World War II, but San Remo has not been on many people’s radar screens, despite the fact that it created the geographic basis of the modern Middle East for most of the 20th century.

San Remo dealt with the disposition of territories that until 1920 were a part of the Ottoman Empire, which had been defeated in the war. Formally, the Ottomans renounced their claim to sovereignty over these lands, sometimes called Arab Asia, in the Treaty of Sèvres, which was signed the same year as San Remo, on August 10, 1920. It was at Sèvres that a draft peace agreement between the allies and the Ottoman Empire was worked out.

What these postwar treaties enabled was the emergence of the system of Arab states on the one hand, and the emergence of a “national home for the Jewish people” on the other. The Balfour Declaration of 1917 was in essence a declaration of British policy, but San Remo converted the Balfour Declaration into a binding international treaty, setting the stage for the League of Nations Mandate, which was approved in 1922. It has been noted that at San Remo, Jewish historic rights became Jewish legal rights.

Were these legal rights of the Jewish people superseded in subsequent years?

At the time the UN Charter was drafted in 1945, officials were cognizant that this argument might be raised. Therefore, they incorporated Article 80 into the Charter, which stated specifically that “nothing in this chapter shall be construed in or of itself to alter in any manner the rights whatsoever of any states or any peoples or the terms of existing international instruments to which Members of the United Nations may respectively be parties.”

Thus, the foundations of Jewish legal rights established through San Remo were preserved for the future.

Dore Gold is the President of the Jerusalem Center for Public Affairs. A version of this article was first published by the Jerusalem Center for Public Affairs.