Archive | 2021/02/06

R. Moorhouse: antysemityzm był kluczowym elementem polityki nazistowskich Niemiec

Roger Moorhouse. Źródło: Wikimedia Commons


R. Moorhouse: antysemityzm był kluczowym elementem polityki nazistowskich Niemiec

Z Londynu Bartłomiej Niedziński (PAP)


Antysemityzm był kluczowym elementem polityki nazistowskich Niemiec, Adolf Hitler nie przyjął go ze względów taktycznych, ale dlatego, że w to wierzył – mówił brytyjski historyk Roger Moorhouse w wykładzie wygłoszonym z okazji Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

Jak zwrócił uwagę, prześladowania Żydów nie były niczym nowym, bo antysemityzm istnieje co najmniej od średniowiecza, ale naziści w Niemczech go przedefiniowali i zradykalizowali. Wcześniejszy antysemityzm był powodowany czynnikami ekonomicznymi, religijnymi, często był podyktowany ksenofobią, bo Żydzi inaczej wyglądali i zachowywali się, natomiast u nazistów znacznie istotniejszy był aspekt biologiczny. Połączenie teorii ewolucji Darwina i XIX-wiecznej teorii rasowej z antysemityzmem zaowocowało szczególnym biologicznym antysemityzmem, wskazywał Moorhouse.

“A jeśli się zacznie postrzegać antysemityzm jako problem biologiczny, jeśli się zaakceptuje takie pseudonaukowe podejście, to stąd był tylko mały krok do konkluzji, że nie wystarczy Żydów wygnać czy odseparować, ale konieczna jest ich eksterminacja” – mówił Moorhouse.

Wskazywał on, że w przypadku Adolfa Hitlera debata dotyczyć może tego, kiedy dokładnie stał się on antysemitą, ale kluczowym i bezspornym faktem jest to, że przyjęcie przez niego antysemityzmu nie było działaniem taktycznym, obliczonym na uzyskanie poparcia społecznego. Hitler był zdeklarowanym antysemitą, a antysemityzm był kluczowym elementem polityki NSDAP na przestrzeni lat od samego powstania partii.

“Nie była to żadna taktyczna postawa, lecz coś, czemu naziści poświęcili mnóstwo czasu i zasobów w czasie wojny, które racjonalnie patrząc, mogli spożytkować znacznie efektywniej z ich punktu widzenia. Ale postrzegali eksterminację Żydów jako kluczowy element ich wizji świata i prowadzenia wojny” – wyjaśniał brytyjski historyk.

Moorhouse zauważył, że choć z racji największej liczby ofiar symbolem Holokaustu jest Auschwitz, który był zarówno obozem koncentracyjnym i obozem zagłady, to lepszym przykładem intencji nazistowskich Niemiec był obóz zagłady w Treblince. Jak wskazywał, w znacznie krótszym czasie, w zaledwie kilkanaście miesięcy – od lipca 1942 r. do października 1943 r. zabitych tam zostało ok. 800 tys. osób, czyli niewiele mniej niż w Auschwitz, a 98 proc. przywożonych tam, było zabijane w ciągu dwóch godzin od przyjazdu. “Treblinka jest dobrym unaocznieniem tego zindustrializowanego procesu zabijania” – powiedział.

Historyk przywołał podczas wykładu trzy postacie, które na różny sposób, ale w kluczowym stopniu przyczyniły się do tego zindustrializowania procesu zabijania podczas Holokaustu. Byli to wyższy rangą dowódca SS Friedrich Jeckeln, który opracował metodę najbardziej efektywnego masowego zabijania, Kurt Franz, słynący z okrucieństwa komendant obozu w Treblince, który osobiście, codziennie zabijał więźniów, oraz Adolf Eichmann, który był głównym koordynatorem planu “ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”.

Jak wyjaśniał Moorhouse, postacie te pokazują, że w Holokauście nie było żadnych spontanicznych działań, lecz była to metodycznie zaplanowana operacja. “System wymagał nie tylko takich psychopatów jak Franz, ale także takich amoralnych socjopatycznych biurokratów jak Eichmann, który osobiście nikogo nie zabijał, ale mimo to był winny masowych zbrodni” – mówił.

Roger Moorhouse jest brytyjskim historykiem i pisarzem specjalizującym się w historii II wojny światowej. Jest autorem lub współautorem kilkunastu książek na ten temat. Najważniejsze z nich to “Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina” o współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, “Stolica Hitlera. Życie i śmierć w wojennym Berlinie” oraz “Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi” o polskiej wojnie obronnej.

Liczbę ofiar Holokaustu szacuje się na prawie 6 milionów, jedną trzecią tej liczby stanowiły dzieci. Liczba polskich Żydów wśród ofiar Zagłady szacowana jest według różnych źródeł na 2,6-3,3 mln osób. Największym z niemieckich obozów koncentracyjnych i ośrodków Zagłady był Auschwitz, w którym Niemcy wymordowali co najmniej 1,1 mln osób.


Zawartość publikowanych artykułów i materiałów nie reprezentuje poglądów ani opinii Reunion’68,
ani też webmastera Blogu Reunion’68, chyba ze jest to wyraźnie zaznaczone.
Twoje uwagi, linki, własne artykuły lub wiadomości prześlij na adres:
webmaster@reunion68.com


O Torze i drzewach [Tu bi-Szwat]

Pieter Brueger (starszy), Żniwa, 1565 / metmuseum.org


O Torze i drzewach [Tu bi-Szwat]

YONATAN NERIL I AKIVA WOLFF
Tłumaczenie: Jolanta Różyło


ŚWIĘTO TU BI-SZWAT STAŁO SIĘ DNIEM PROMOWANIA ŚWIADOMOŚCI EKOLOGICZNEJ. TO NIE PRZYPADEK, ŻE „NOWY ROK DRZEW” (MIDRASZ ROSZ HA-SZANA 1:1) KOJARZONY JEST DZIŚ Z WRAŻLIWOŚCIĄ I SZACUNKIEM WOBEC NATURY. WIELE ŻYDOWSKICH ŹRÓDEŁ ŁĄCZY KWESTIĘ DRZEW Z ODPOWIEDNIM ZARZĄDZANIEM PLANETĄ. NAUKI DOTYCZĄCE TU BI-SZWAT POMOGĄ NAM ZADBAĆ O WŁAŚCIWY STOSUNEK DO ŚWIATA STWORZONEGO PRZEZ BOGA.

Fakt, że Tora nazywana jest „drzewem życia” (Ks. Przysłów 3:18), wskazuje na związek tych roślin z najwyższymi żydowskimi wartościami. Drzewa są również symbolem zdrowego i zrównoważonego środowiska naturalnego.

„Gdy Bóg stworzył Adama, pokazał mu wszystkie drzewa w ogrodzie Eden i rzekł: «Spójrz na Moje dzieło, spójrz, jak piękne jest i chwalebne. Wszystko, co stworzyłem, stworzyłem dla ciebie. Uważaj, abyś nie zepsuł i nie zniszczył Mojego świata – bo po tobie nie będzie nikogo, kto będzie mógł go naprawić»” (Midrasz Kohelet Raba 7:28).

W midraszu to właśnie drzewa w ogrodzie – a nie sam Eden – symbolizują świat przyrody stworzony przez Boga oraz stoją za nakazem dbania o niego. Drzewa były również niezbędnym elementem środowiska naturalnego, kiedy Żydzi wkraczali do ziemi Izraela. Zachęcając nas do naśladowania samego Boga, midrasz naucza:

„Powiedziane jest: «za Wiekuistym, Bogiem waszym postępujcie» (Dwarim 13:5). Oznacza to: idźcie za jego przykładem. Kiedy Bóg tworzył świat, jego pierwszym aktem było stworzenie ogrodu [albo zasadzenie drzew] w Edenie (Be-reszit 2:8). A więc i wy, wstępując do ziemi Izraela, powinniście po pierwsze zasadzić drzewa” (Midrasz Wa-jikra Raba 25:3).

Choć istnieje wiele elementów istotnych dla zdrowego funkcjonowania ludzi w środowisku naturalnym, źródła rabiniczne często odnoszą się do symboliki drzew. Potrzeba dużo czasu, aby drzewa wydały owoce, dlatego też sadzenie ich jest zawsze priorytetem. Reprezentują one zatem również długoterminowe potrzeby ziemi i ludzi.

Zakaz bal taszchit – niepotrzebnego niszczenia i marnotrawienia – już na początku wspomina o drzewach. Tora naucza, że nie należy ich ścinać, gdy trwa wojna (Dwarim 20:19-20), pytając: „Bo czyż człowiekiem drzewo polne, aby ulegało twojemu oblężeniu?”. Przez wycinanie drzew nasi mędrcy rozumieli szeroki zakres niepotrzebnych zniszczeń.

Według interpretacji Rasziego (Francja, 1040-1105) werset ten oznacza, że skoro drzewa nie są naszym wrogiem, nie mamy prawa ich niszczyć ani zadawać im cierpienia. Rabejnu Bachja (Hiszpania, 1255-1340) wyjaśnia, że drzewa są na tyle ważne, że porównuje się je do ludzi. Niszczenie ich może więc negatywnie wpłynąć na życie tych, którzy polegają na ich owocach. Żydowscy mędrcy podkreślają fakt, że Tora posługuje się symboliką drzew w celu wywołania w nas współczucia i rozbudzenia świadomości współzależności – są to dwa czynniki niezbędne do życia w zrównoważony sposób.

Micwa jiszuw ha-Arec (zasiedlania ziemi Izraela) nakazuje, byśmy gospodarowali środowiskiem naturalnym tak, aby spełniało ono nasze potrzeby – było miejscem odpowiednim do życia, pracy, nauki i służby Stwórcy, dostarczało nam pożywienia, energii i wody, a także pozwalało na przemieszczanie się. Musimy jednak gospodarować ziemią w harmonii ze środowiskiem naturalnym.

Oprócz zakazywania niepotrzebnego wycinania drzew źródła uczą prawidłowego korzystania z zasobów. Midrasz Tanchuma (Truma 9) mówi o Izraelitach, którzy po przybyciu do Egiptu sadzili drzewka. Gdy opuszczali kraj, wycięli dorosłe już okazy, aby zbudować Boży Przybytek. Ścinane drzewa śpiewały radośnie, ponieważ użyte zostały do świętych, długoterminowych celów. I my możemy uświęcić nasze zasoby, wykorzystując je z odpowiednio świętą intencją.

Żydowskie nauki dotyczące drzew nie odnoszą się wyłącznie do biblijnego Izraela, ale też do ekologicznych wyzwań, z którymi mierzymy się współcześnie. Dziś wycinamy więcej drzew niż kiedykolwiek, wykorzystujemy je na niezliczone sposoby, co niesie ogromne konsekwencje dla przyszłości lasów deszczowych, klimatu, wreszcie naszej cywilizacji. Kilka sposobów na ograniczenie wycinki drzew to kupowanie produktów luzem i mniejsze zużycie opakowań, zgłoszenie chęci otrzymywania rachunków w formie elektronicznej zamiast listownie i korzystanie z płóciennych, a nie papierowych (czy plastikowych) toreb na zakupy.

Włączenie tych nauk do codziennego życia może pomóc nam lepiej zrozumieć, jak cenne są naturalne zasoby, i ostrożniej z nich korzystać. Możemy w ten sposób zmienić naszą relację ze światem przyrody, uświęcić naszą codzienność i lepiej dbać o świat stworzony przez Boga.


Artykuł został udostępniony przez Canfei Nesharim, Grow Torah. Angielski oryginał jest dostępny tutaj.


Zawartość publikowanych artykułów i materiałów nie reprezentuje poglądów ani opinii Reunion’68,
ani też webmastera Blogu Reunion’68, chyba ze jest to wyraźnie zaznaczone.
Twoje uwagi, linki, własne artykuły lub wiadomości prześlij na adres:
webmaster@reunion68.com


Mine-free River Jordan shrine ends 50 year wait for Epiphany

Mine-free River Jordan shrine ends 50 year wait for Epiphany

REUTERS


Israeli de-mining efforts began in 2018 and included support from the Halo Trust, a Scottish-based mine clearance group.

Worshippers attend a mass at the Franciscan Church that was reopened after landmines were removed at the Qasr el-Yahud site, near Jericho, in the Israeli-occupied West Bank, January 10, 2021. / (photo credit: AMMAR AWAD/REUTERS)

A shrine near the traditional site of Jesus’ baptism on the River Jordan hosted an Epiphany procession for the first time in more than 50 years on Sunday after it was declared free of landmines.

The historic event, coordinated by the Unit for Coordination of Government Activities in the Territories (COGAT), the Israel Nature and Parks Authority, the IDF and Israel Police, began with Father Francesco Patton, the custodian of the Holy Land for the Roman Catholic Church, leading Franciscan friars towards a shrine in what was once a war zone between Israel and Jordan.

Although the two countries have been at peace since 1994, seven churches laid abandoned for more than 50 years in the area of de-mining operations. The area lies about a kilometer from the Qasr al-Yahud baptism site in the West Bank, which is a major draw for Christian pilgrims.

“Today, we are back to pray,” Father Ibrahim Faltas, one of the clergymen at the ceremony, said. Attendance at the procession, which commemorates the baptism of Jesus by John the Baptist, was capped at 50 due to COVID-19 restrictions.

Israeli de-mining efforts began in 2018 and included support from the Halo Trust, a Scottish-based mine clearance group, an Israeli official said.
As of 2021, “the danger has been completely removed,” a branch of Israel’s Defense Ministry said.

After visiting the shrine, the friars passed fading signs reading “DANGER – MINES!” in English, Arabic and Hebrew as they went down to the river to pray.

“We will continue working during the COVID-19 pandemic to coordinate the traditional baptism ceremonies for the other Christian denominations and to preserve the freedom of worship and of religion for all believers,” added Lt.-Col. Amos Twito, the head of Jericho District Coordination and Liaison Office (DCL), said, “I will take this opportunity to wish all Christians a happy holiday and a good year.”


Jerusalem Post Staff contributed to this report.


Zawartość publikowanych artykułów i materiałów nie reprezentuje poglądów ani opinii Reunion’68,
ani też webmastera Blogu Reunion’68, chyba ze jest to wyraźnie zaznaczone.
Twoje uwagi, linki, własne artykuły lub wiadomości prześlij na adres:
webmaster@reunion68.com