11 listopada. Marsz nacjonalistów w Kaliszu. (Agnieszka Walczak)

Skandaliczny marsz nacjonalistów w Kaliszu. Prezydent Kinastowski: “Nie rozwiązałem go, bo to rola polityków”

Agnieszka Walczak

– Dla mnie to pajac, który odwalił szopkę. W mojej ocenie wszyscy działacie tak, jak on by chciał – komentuje działania organizatora marszu narodowców w Kaliszu prezydent miasta Krystian Kinastowski. Zgromadzenia nikt nie rozwiązał, chociaż nawoływano do zbrodni. – Ważniejsze jednak, dlaczego go nie zakazano – to rola polityków, biorą za to pieniądze – mówi prezydent.

Wiec, a raczej “marsz patriotyczno-modlitewny”, jak został zgłoszony do urzędu miasta, od początku budził w Kaliszu kontrowersje i apele o zakaz. Zakazu jednak nie wydano – Kalisz był w czwartek, 11 listopada świadkiem skandalicznych scen. Uczestnicy marszu spalili kopię Statutu kaliskiego (dokument z 1264 r. zrównywał prawa Polaków i Żydów).

Prezydent miasta Krystian Kinastowski wydał oficjalne oświadczenie. Czwartkowe wydarzenie wstrząsnęło nie tylko mieszkańcami. Zawrzało w sieci i w zaledwie kilka minut internet zalały komentarze pełne oburzenia, strachu i potępienia.

Prezydent pisze o “haniebnym marszu”. Dlaczego go nie zakazał?

“Haniebny marsz” – tak w oficjalnym wpisie na Facebooku wiec neonazistów nazywa Krystian Kinastowski. I dodaje, że wydarzenie nie miało nic wspólnego z patriotyzmem. “Poplątanie przeciwstawnych sobie symboli, wynaturzenie idei, magiel skrajnych i faszyzujących teorii połączone w karykaturalnym marszu” – pisze prezydent.

Próbuje też wyjaśnić mieszkańcom, dlaczego dopuścił do marszu. I dlaczego już w trakcie wydarzenia marsz nie został rozwiązany. Nam Kinastowski mówi o spektaklu, w który daliśmy się wciągnąć, i przypomina, że rynek każdego miasta to starożytna agora, na której każdy ma prawo wypowiadać własne poglądy.

– Co ja miałem stanąć pod Asnykiem i nie wpuszczać tego pana do Kalisza? – pyta Krystian Kinastowski w rozmowie z kaliską redakcją “Wyborczej”.

I od razu wylicza, że w czasie jego kadencji odbywały się także inne marsze. Demonstrowali obrońcy życia poczętego, były strajki kobiet oraz demonstracje w obronie Konstytucji czy wielki Marsz Równości. – Jak wydaliśmy zgodę na ten ostatni, to wpłynęło chyba 300 próśb o organizacje kontrmanifestacji w tym samym czasie. Kolidowały z pierwszym, więc im nie pozwoliliśmy. Tak działa ten mechanizm – tłumaczy prezydent Krystian Kinastowski.

– Jak będzie kolejny Marsz Równości, to będę najgorszy, że puściłem gejów i lesbijki i będą profanować Matkę Boską. Ja będę wyzywany od antychrysta,

bo dostaję później pisma i wszyscy pytają, czemu się zgodziłem, czemu idą przed św. Józefem, jak to jest profanacja kościoła, to będzie ten sam mechanizm. I ja dostanę bęcki od tych, którzy teraz się cieszą, a później będą kręcić bata w drugą stronę – mówi nam prezydent Kalisza.

“I tak by spalili ten statut”

Marsz Równości ulicami Kalisza przeszedł w 2019 roku. Przyjechało około pół tysiąca osób. Było kolorowo, głośno i pokojowo.

W marszu 11 listopada, który miał być wydarzeniem patriotycznym, wzięło udział mniej więcej tyle samo (ok. pół tysiąca) nacjonalistów. Dominowały kolory biały, czerwony i czarny. Też było głośno, ale nikt nie zachęcał do miłości – były słowa o agresji, nienawiści i zabijaniu. Nikt nie zareagował.

– Jak pani sobie wyobraża rozwiązanie tego marszu? Że policja wjeżdża na koniach i rozgania tych ludzi? – pyta kolejny raz Krystian Kinastowski w rozmowie z “Wyborczą”. – Jaki byłby efekt? O to chodziło, żeby miasto zniszczyli, a i tak by spalili ten statut, i tak by nawoływali do nienawiści. Co? Nagle by się rozpłynęli ci ludzie? Skoro zachowywali się mimo wszystko spokojnie i była kontrola nad nimi w jednym miejscu, to nie było podjętych radykalnych kroków – prezydent próbuje wytłumaczyć, dlaczego nie zdecydował o rozwiązaniu marszu.

A może to był eksperyment? Spektakl, w którym gramy?

Według prezydenta Kalisza najprostszym rozwiązaniem było zatrzymanie Aleksandra Jabłonowskiego przez ABW.

– Dla mnie to pajac, który odwalił szopkę. I się zastanawialiśmy, czy to eskalować. W mojej ocenie wszyscy działacie tak, jak on by chciał. I robicie to, na czym mu zależało: żeby była wrzawa, żeby podpuszczać jednego na drugich – mówi “Wyborczej” prezydent Kinastowski. I dodaje: – My chcieliśmy, żeby nikt o tym marszu nie pisał, żeby nie podgrzewać atmosfery, bo to jest to, na czym temu człowiekowi zależy. I my gramy w grę, którą on rozłożył, a my jesteśmy pionkami. Ten człowiek jest aktorem, nawet z wykształcenia. On udaje, że to są inscenizacje, on idzie do ABW i nadal gra, oni mają problem z przedstawieniem zarzutów, to facet, który robi sobie jaja.

Ja się boję i nawet są takie podejrzenia, że on na koniec powie, że to eksperyment i pokazanie, jak łatwo manipulować ludźmi.

Prezydent nie jest od prowadzenia polityki?

Prezydent tłumaczy, że nie można było zakazać wiecu. Nie było żadnych formalnych przesłanek, a Konstytucja gwarantuje wolność wypowiedzi i zgromadzeń. Ta sama Konstytucja gwarantuje jednak bezpieczeństwo każdego obywatela bez względu na wiek, płeć, wyznanie i orientację. A Kodeks karny wyraźnie mówi, że nawoływanie do śmierci jest karalne.

– Mamy posłów w mieście? Jest rada miasta, jest 23 radnych. Niech oni wystąpią, to jest ich rola, nie moja – mówi nam w piątek, dzień po skandalicznym wiecu, prezydent Kinastowski. – Ich rolą jako mieszkańców na radzie jest zgłoszenie uchwały intencyjnej o tym, czy Kalisz się zgadza na takie marsze. To ja mam teraz brać radnego i mu kazać robić uchwałę? Ja mam ściągać posłów?

Niech oni działają. Oni są parlamentarzystami, za to pieniądze biorą – umywa ręce od działania Krystian Kinastowski. I dopowiada, za co on bierze pieniądze: – Prezydent bierze pieniądze za zarządzenie miastem, a nie za prowadzenie polityki.

Chłopiec porwany przez dziadka do Izraela musi wrócić do Włoch

Bartosz Hlebowicz

Szmulik Peleg, dziadek Eitana Birana, który przeżył wypadek kolejki linowej we Włoszech, w którym zginęła jego najbliższa rodzina, przybywa do sądu w Tel Awiwie, 11 listopada 2021 r. (Fot. Ariel Schalit / AP Photo)

Eitan Biran, chłopiec, który w maju jako jedyny przeżył katastrofę kolejki linowej w Verbanii nad jeziorem Maggiore, a we wrześniu został porwany przez swego dziadka i uprowadzony do Izraela, ma wrócić do Włoch. To decyzja sądu rejonowego w Tel Awiwie.

“Eitan Biran został uprowadzony z Włoch do Izraela i musi wrócić do swojego stałego miejsca zamieszkania we Włoszech” – brzmi czwartkowy werdykt. Podtrzymuje on decyzję sądu pierwszej instancji z 25 października, od której odwołał się Shmuel Peleg, dziadek porywacz. Sąd rejonowy dał mu możliwość kolejnego odwołania – ma na to tydzień. To oznacza, że chłopiec wciąż musi czekać na powrót do domu.

W chwili katastrofy Eitan miał pięć lat. Jako jedyny z 15 pasażerów przeżył upadek kabiny kolejki po zerwaniu się jednej z lin, na której była zawieszona. Eitan stracił całą swoją najbliższą rodzinę: rodziców i dwuletniego braciszka, a także pradziadków ze strony matki, którzy przyjechali w odwiedziny z Izraela. Od śmierci uratował go najprawdopodobniej ojciec, amortyzując własnym ciałem siłę zderzenia wagonika z ziemią.

Porwanie do Izraela

Rodzina Biranów mieszkała w Pawii. Ojciec Eitana Amit pracował w szkole hebrajskiej w Mediolanie; matka, Tal, studiowała psychologię i w tym roku miała rozpocząć staż w tamtejszej klinice Maugeri. Urodzony w Izraelu Eitan miał rok, gdy rodzina przeniosła się do Włoch.

Po wypadku włoskie sądy powierzyły opiekę nad Eitanem Ayi Biran, siostrze Amita. Aya Biran jest psychologiem w więzieniu w Pawii.

Z decyzją sądu nie chciała się zgodzić mieszkająca w Izraelu rodzina ze strony matki Eitana. Twierdzili, że jego prawdziwy dom jest w Izraelu, a chłopiec musi zostać wychowany w „tradycji swego ludu”. Zarzucali też Ayi, że pozwoliła, aby chłopiec we Włoszech poszedł do katolickiej szkoły (nie zważając na to, że decyzję o zapisaniu go podjęli rodzice).

11 września Shmuel Peleg, dziadek chłopca, porwał go pod pozorem zabrania na spacer i nielegalnie wywiózł do Szwajcarii, a stamtąd prywatnym samolotem odlecieli do Izraela.

Aya Biran, ciotka Eitana Birana, który przeżył wypadek kolejki linowej we Włoszech, w którym zginęła jego najbliższa rodzina, przybywa do sądu w Tel Awiwie, 11 listopada 2021 roku. Fot. Ariel Schalit / AP Photo

Aya Biran, jako prawna opiekunka, natychmiast zwróciła się do sądu w Izraelu o interwencję.

Międzynarodowy list gończy za dziadkiem

Teraz, już drugi raz, sąd izraelski przyznał jej rację: chłopiec ma wrócić do Włoch, gdzie mieszka jego obecna – z prawnego punktu widzenia – rodzina, czyli Aya z mężem i dwiema córkami.

Na razie wszyscy pozostają w Izraelu, gdzie od miesiąca – na czas sądowej batalii – Aya Biran przeprowadziła się wraz z rodziną. Sąd izraelski przyznał jej też prawo do kurateli nad chłopcem w czasie pobytu w Izraelu. Aya nie dopuszcza do niego rodziny ze strony matki chłopca.

– Straciłam do nich zaufanie – tłumaczy.

Sądowi rejonowemu w Tel Awiwie wystarczyło zaledwie kilka godzin, by odrzucić apelację Shmuela Pelega i potwierdzić decyzję sądu pierwszej instancji: Eitan musi wrócić do Włoch, zgodnie z warunkami konwencji haskiej dotyczącymi uprowadzenia dzieci.

Tymczasem prokuratura z Pawii w związku z porwaniem chłopca wydała międzynarodowy nakaz aresztowania Shmuela Pelega i jego kierowcy. Śledztwo o porwanie przeciw dziadkowi chłopca prowadzi też prokuratura w Tel Awiwie.