Bibi Netanyahu, Oriana Fallaci, muzułmanie i żydowscy dipisi w Niemczech
REDAKCJA
Przednia i tylna okładka „Chiduszu” 4/2019 / Autorka: Edyta Marciniak
Z PRZODU BENJAMIN NETANYAHU, KTÓRY ZNÓW (Z DUŻYM PRAWDOPODOBIEŃSTWEM) ZOSTANIE PREMIEREM IZRAELA. Z TYŁU ORIANA FALLACI, KTÓREJ DZIEWIĘĆDZIESIĄTĄ ROCZNICĘ URODZIN OBCHODZIMY W CZERWCU TEGO ROKU. W TLE MUZUŁMAŃSKIE KOBIETY.
Okładka
Gdy Oriana Fallaci zapytała Ariela Szarona, czy planuje zwrócić Zachodni Brzeg Jordanu Palestyńczykom, ten kategorycznie odpowiedział, że nie, że „Judea i Samaria należą do nas od tysięcy lat” i „nie pozwolimy na przekształcenie tych obszarów w drugie państwo palestyńskie. Nigdy! Nie łudźcie się!”. Na to Fallaci, kończąc wywiad, poprosiła, żeby premier Izraela modlił się do Boga, także za niewierzących, ponieważ obawiała się, że Szaron ściągnie na zachodni świat kłopoty.
Benjamin Netanyahu w rozmowie z Barackiem Obamą w 2011 roku na pytanie o zwrot Zachodniego Brzegu odpowiedział: „To się nie stanie. Wszyscy wiedzą, że tak nie będzie”. Netanyahu niedawno przypomniał tę rozmowę w trakcie swojej kampanii wyborczej.
Czy gdyby Fallaci przeprowadziła wywiad z Bibim, również poprosiłaby go o modlitwę?
Nie umarł król
Kiedy pod koniec lutego, na ostatniej prostej przed wyborami do Knesetu, prokurator generalny zdecydował, że postawi Netanyahu zarzuty o korupcję, wydawało się, że „król Bibi” nie wyjdzie z tej sytuacji obronną ręką. Tymczasem w kwietniowych wyborach do Knesetu jego partia zdobyła 35 mandatów – tyle samo co jej główny konkurent, koalicja Kahol-Lawan (Biało-Niebieska) pod wodzą generała Benny’ego Gantza, byłego szefa Sztabu Generalnego Sił Obronnych Izraela. Netanyahu najprawdopodobniej znów stanie na czele rządu.
O tym, co wybory do 21. Knesetu mówią nam o izraelskim społeczeństwie, opowiada dr hab. Łukasz Tomasz Sroka, współautor książek Polskie korzenie Izraela oraz Demokracja izraelska.
Zbawienie za jednym zamachem
W tym roku przypada dziewięćdziesiąta rocznica urodzin Oriany Fallaci. Co składa się na dziedzictwo najbardziej znanej włoskiej reporterki? Czy rzeczywiście jej Wściekłość i dumę można porównywać do J’accuse…! Zoli?
Artykuł Zbawienie za jednym zamachem zestawia ostatnie lata twórczości Oriany Fallaci ze świetną książką Amosa Oza Do fanatyków. Stanowi również komentarz do książki Remigiusza Grzeli Podwójne życie reporterki oraz monodramu Ewy Błaszczyk Oriana Fallaci. Chwila, w której umarłam, do którego tekst także napisał Grzela.
Obcokrajowcy bez ojczyzny (żydowscy dipisi w Niemczech)
Początkowo planowano tylko zebrać ocalałych w punktach, w których mogliby spokojnie czekać na powrót do swoich krajów. Okazało się jednak, że wielu z nich nie chce lub nie może wracać. Trzeba było zorganizować im miejsca do życia, choć tak naprawdę nikomu nie było to na rękę.
Historię żydowskich dipisów w Niemczech opowiada dr Katarzyna Person z Żydowskiego Instytutu Historycznego, autorka wydanej niedawno książki Dipisi.
W służbie zdrowiu
„Prokurator pytał mojego wujka ze dwa razy: «Uważa się pan za dobrego człowieka? Za dobrego lekarza?». «Tak» – odpowiadał spokojnie. «Byłem jedynie na straconej pozycji»”. Natalia Budzyńska w książce Dzieci nie płakały pisze o swoim wujku, lekarzu SS Alfredzie Trzebinskim.
W artykule W służbie zdrowiu prezentujemy najciekawsze wątki nowej propozycji Wydawnictwa Czarne.
Świat nie jest zbudowany tak, żeby pisarzom było wygodnie
Noa Yedlin jest jedną z bardziej znanych w Izraelu pisarek, a także autorką (opartego na jej książce) scenariusza do mini-serialu Sztokholm, którym zainteresowali się już producenci z innych krajów.
Z Noą Yedlin rozmawiamy o tym, co znaczą dla niej nagrody i jak wygląda codzienność pisarki.
W Edenii, mieście przyszłości
W trzeciej części jidyszowej powieści Kalmena Zingmana Jugenbojm wyjaśnia Kindiszmanowi m.in. mechanizm działania innowacyjnej fontanny w Edenii:
„Fontanna rzeczywiście nie jest niczym nowym, już dawniej można ją było znaleźć w bogatych prywatnych domach. Innowacją jest jednak ów gaz, który chłodzi latem, a zimą ogrzewa. Latem woda jest zimna i wytwarza zimny gaz. Zimą zaś odwrotnie – woda i gaz są ciepłe, regulując powietrze na przestrzeni tylu sążni, ile jest między jednym kwartałem a drugim. Gdybyś był tu zimą, zdziwiłbyś się: nie widać tych wszystkich futer czy nawet cieplejszych ubrań, które niegdyś noszono – wszyscy mają na sobie te same lekkie ubrania, co latem. Zieleni się trawa, kwitną kwiaty, a ptaki w podmiejskich lasach nie odlatują już do ciepłych krajów, jak dawniej”.
Religijny Żyd/Żydówka – co to właściwie znaczy?
Na pytanie, co oznacza bycie religijnym Żydem, dostaniemy bardzo wiele różnych wyjaśnień. Jednak co odpowiedzieliby na nie biblijni prorocy?
W artykule zastanawiamy się nad tym, co według proroków było najważniejszym elementem religijności.
Queerowy komentarz do parszy Be-har
„Jednym z powszechnych normatywujących założeń, z którym zmaga się perspektywa queerowa – pisze autor komentarza Jacob J. Staub – jest twierdzenie, że wszelkiego rodzaju hierarchia (ekonomiczna, klasowa, władzy) jest rzeczą naturalną i nieuniknioną. Przekonuje się nas, że nierówności społeczne to stały element rzeczywistości – że zawsze będą ludzie bogatsi od innych; że możemy dokonać zamachu na istniejący porządek, ale w ten sposób doprowadzimy tylko do ustanowienia nowej hierarchii. Wymowny tekst parszy Be-har kwestionuje to założenie, podważając zasadność istnienia różnic klasowych. Dzięki temu może stać się solidną podstawą queerowej interpretacji”.
Sarah Passin komentuje ustęp w Torze, z którego wynika, że kobieta warta jest mniej niż mężczyzna. W omawianym fragmencie mowa jest o ofierze pieniężnej składanej Bogu, jednak autorka zamieszczony w parszy „cennik” traktuje jako zaproszenie do konfrontacji z tematem szeroko pojętego patriarchatu: „Współczesny czytelnik może zmierzyć się z problemem patriarchatu na kilka sposobów. Jednym z nich jest wywieszenie przysłowiowej białej flagi i zrezygnowanie z prób traktowania Tanachu jako tekstu nadal dziś istotnego. Inną metodą jest przyjęcie zredagowanej wersji Biblii Hebrajskiej (…). Kolejnym sposobem jest żmudna praca nad tłumaczeniem tekstu biblijnego w taki sposób, aby usunąć z niego wszelkie patriarchalne podteksty. (…) Czy istnieje jednak sposób, aby zachować wartościującą strukturę „cennika”, ale wyczytać z niej zupełną odwrotność patriarchalnych założeń?”. Autorka szuka odpowiedzi na to pytanie, posiłkując się koncepcjami wybitnej filozofki feministycznej Hélène Cixous.
Zapraszamy do lektury
„Chidusz” dostępny jest w Empikach, księgarniach żydowskich w Warszawie (POLIN i ŻIH) i Krakowie (Jarden i Austeria) oraz na publio.pl. Zapraszamy do prenumeraty.
Pomóż!
Dalsze istnienie „Chiduszu” zależy także od Ciebie! Fundacja Żydowska „Chidusz”, wydawca magazynu, swoją działalność prowadzi tylko dzięki dotacjom i darowiznom osób prywatnych. Jeśli doceniasz poziom publikowanych w „Chiduszu” tekstów, prosimy o darowiznę, która umożliwi nam kontynuowanie działalności. Można ją przekazać przez PayPala bądź przelewem na nasze konto. Kliknij tutaj, aby przejść do informacji o numerach kont Dziękujemy za pomoc!