Zawsze chciała być jak trzykrotna mistrzyni olimpijska z Rzymu (1960) Wilma Rudolph. Słuchała o wyczynach Amerykanki w radiu, później widziała je w Polskiej Kronice Filmowej. – Szybkość wiązała z pięknem ruchu – opowiadała z zachwytem reporterowi Janowi Lisowi. Szewińska nie tylko dogoniła idolkę, ona ją prześcignęła.

Długim, sprężystym krokiem biegła przez dekady. W trakcie rozciągniętej na kilkanaście lat kariery zdobyła siedem medali olimpijskich, w tym trzy złote. Biła rekordy świata w sztafecie i na wszystkich dystansach sprinterskich – według różnych źródeł od 10 do 16 razy. Najbardziej niesamowity był ten na 400 m (49,29 sekundy), który ustanowiła podczas igrzysk w Montrealu (1976). Wyprzedziła swój czas, osiągnęła wynik z innej epoki. Taki rezultat dałby jej złote medale na wszystkich igrzyskach XXI wieku.

Wielu w nią wątpiło, bo podczas eliminacji i półfinałów wyglądała, jakby z trudem docierała do mety. Wszystko to była jednak mistyfikacja, zręczna taktyka. Nie dała rywalkom szans, choć dystans 400 m odkryła dla siebie niedługo wcześniej. Dziennikarz Bogdan Tuszyński po latach wspominał, jak jeden z francuskich żurnalistów długo głowił się nad wstępem do swojej korespondencji z zawodów. Ostatecznie napisał: „Elle a de beaux yeux…” – „Ona ma piękne oczy…”.

UPUSZCZONA PAŁECZKA

Podbijając Kanadę, Szewińska była już matką sześcioletniego Andrzeja. Po narodzinach syna przeszła drogę przez mękę, ale wróciła mocna jak nigdy wcześniej. W 1974 roku dziennikarze United Press International przyznali jej tytuł najlepszej sportsmenki świata, a holenderski działacz Adriaan Paulen mówił: – To, co robi Szewińska, jest piękne, a jednocześnie przerażające dla rywalek. Biegną za nią, lecz wiedzą, że zostaną pokonane.

W życie rodzinne uciekła już po igrzyskach w Meksyku (1968). Zdobyła tam dwa indywidualne medale, ale w półfinale biegu rozstawnego upuściła pałeczkę. Koleżanki były wściekłe, w reportażu Telewizji Polskiej oskarżyły ją o lekceważenie sztafety. – Jest tylko jedna gwiazda: Szewińska, która chodzi osobno – mówiła Urszula Styranka. Jakby tego było mało, Urząd Bezpieczeństwa rozpuścił plotkę, że błąd popełniła celowo, bo jest żydowskiego pochodzenia i nie chciała sukcesu Polaków. Tamta nagonka zostawiła w niej ślad na długo. Trzeba pamiętać, że startowała jeszcze wówczas pod panieńskim nazwiskiem Kirszenstein, a działo się to w smutnym roku 1968.

Była wielką gwiazdą, zapewne najwspanialszą w dziejach kobiecej lekkiej atletyki, i damą. Dziennikarz sportowy Edward Trojanowski ochrzcił Szewińską „Irenissimą”. Ujmowała skromnością, imponowała gracją – na bieżni oraz w życiu. – Była typem dyplomaty, ujawniała tylko to, co uważała za słuszne – mówił o Szewińskiej sławny trener Jan Mulak. Kiedy polscy sportowcy zachłystywali się ciuchami Adidasa z poliestru, ona ciągle przychodziła na treningi w bawełnianej bluzie.

Niektórzy opowiadali, że miała dwie twarze: na co dzień koleżeńska i uśmiechnięta, tuż przed biegiem zamykała się w sobie, odrywała od otoczenia. Wyjaśniała po latach, że niektórzy sportowcy są głośni, bo chcą przed startem oszukać samotność, a przecież przed walką i tak każdy jest sam.

Życie po karierze było u Szewińskiej naturalną kontynuacją sportowej przygody. Działała aktywnie w kraju i za granicą, biegała już tylko z psami – po lasach. Była członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego oraz władz Międzynarodowej Federacji Lekkoatletycznej IAAF, szefowała Polskiemu Związkowi Lekkiej Atletyki. Ta ostatnia rola nie była oscarowa, bo za jej kadencji związek popadł w długi.

Jeszcze w XXI wieku odbierała nagrody i odznaczenia, a międzynarodowa federacja umieściła ją w gronie 12 najważniejszych postaci w dziejach lekkiej atletyki. Gdy pokonał ją nowotwór, z którym walczyła przez cztery lata, francuski dziennik sportowy „L’Equipe” napisał: „Pionierka nie żyje”. Flagę olimpijską przed siedzibą MKOl opuszczono do połowy masztu.