10 polskich Żydów, którzy zmienili dzieje świata

Aleksandra Zaprutko-Janicka

---

W telewizji oglądasz stary western z Garym Cooperem, po śniadaniu zażywasz suplement diety z witaminami, a w szpitalu robisz sobie EEG. To wszystko sprawka polskich Żydów!

Nie wszyscy czuli się Polakami. Niektórzy wcale nie byli praktykującymi Żydami lub nawet nie przyznawali się do swojego kulturowego dziedzictwa. Wszyscy jednak urodzili się na ziemiach polskich i mieli bezpośrednie, żydowskie korzenie. Przedstawiamy dziesięciu polskich Żydów, którzy zmienili losy świata.

 
 

 
 

10. Samuel Goldwyn. Człowiek, który stworzył MGM

Gdyby nie jego zaufanie, Gary Cooper nigdy nie stałby się zbyt dumnym by uciekać stróżem prawa w westernie „W samo południe”. A część nieśmiertelnych hitów kinowych, jak choćby „Deszczowa piosenka”, czy „Przeminęło z wiatrem” nie rozpoczynałoby się czołówką z ryczącym lwem. Samuel Goldwyn, znany wcześniej jako Szmul Gelbfisz, zdecydowanie dołożył swoje trzy grosze do historii kina, a jego wytwórnia filmowa miała pod swoimi skrzydłami całą plejadę gwiazd.

Szmul urodził się w Warszawie w 1879 roku, jako najstarszy z sześciorga dzieci Aarona Dawida Gelbfisza, handlarza używanymi meblami. Za całą edukację musiało mu wystarczyć uczęszczanie do chederu (żydowskiej szkoły religijnej). Kiedy w wieku 15 lat stracił ojca, zamiast zgodnie z tradycją stać się głową rodziny, wyjechał z kraju. Pracował w wielu miejscach, między innymi otarł się o braci Warner, by w końcu z dwoma wspólnikami założył jedną z najbardziej znanych wytwórni filmowych na świecie – Metro-Goldwyn-Mayer, w skrócie MGM.

Electroencephalograph

9. Adolf Beck. Wynalazca EEG

Po ataku padaczki pacjent poddawany jest badaniu EEG, a lekarz z uwagą śledzi wyniki. Obaj zapewne nie zdają sobie sprawy z tego, że możliwość oglądania funkcji mózgu zawdzięczają… polskiemu Żydowi.

 Adolf Beck urodził się w Krakowie w 1863 roku. Ukończył gimnazjum św. Jacka i w 1884 roku podjął studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją pracę badawczą rozpoczął już w trakcie studiów, by w 1890 roku obronić pracę doktorską o badaniu mózgu za pomocą elektryczności. 

Mimochodem odkrył przy tym jedną z najistotniejszych metod diagnostycznych neurologii, wykorzystywaną dziś na całym świecie.

 

Czytaj dalej tu: 10 polskich Żydów, którzy zmienili dzieje świata

---

 

---