(Fot. Konrad Kozłowski / Agencja Wyborcza.pl)

---

Tysiące Żydów idzie w Marszu Żywych na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau. Na trasie demonstracja palestyńska

Bartłomiej Kuraś

---

Dźwięk szofaru, baraniego rogu, w żydowskiej tradycji nawołuje do pokuty

Sygnałem do rozpoczęcia marszu spod bramy z napisem “Arbeit macht frei” jest dźwięk szofaru, baraniego rogu, w żydowskiej tradycji nawołującego do pokuty. Główne uroczystości obędą się na terenie byłego obozu Birkenau przy ruinach dawnych krematoriów, gdzie stoi pomnik ofiar Holokaustu.

Fot. Jakub Porzycki / Agencja Wyborcza.pl

W tym roku ze względu na wojnę izraelsko-palestyńską uroczystościom towarzyszą szczególne środki ostrożności.

Tegoroczny marsz odbywa się w 80. rocznicę zagłady węgierskich Żydów. Stanowili oni największą grupę deportowanych do KL Auschwitz w ramach przeprowadzanego przez Niemców tak zwanego “ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Muzeum Auschwitz podało, że od końca kwietnia do sierpnia 1944 roku z Węgier przywieziono około 430 tysięcy osób, w tym dzieci. Ponad 75 procent z nich zgładzono.

Główna ceremonia Marszu Żywych tradycyjnie przypada w Dniu Pamięci o Ofiarach Zagłady (Jom Ha-Szoa), którego data w kalendarzu gregoriańskim jest ruchoma.

W marszu udział biorą także osoby, które ucierpiały w wyniku ataku Hamasu 7 października ubiegłego roku, w tym byli zakładnicy. Większość uczestników stanowiła będzie żydowska młodzież między innymi z Argentyny, Australii, Belgii, Izraela, Kanady, Litwy, Stanów Zjednoczonych, Węgier i Wielkiej Brytanii. Wspólnie z nimi pójdą młodzi Polacy.

Organizatorzy marszu Shmuel Rosenman i Phyllis Greenberg Heideman, w komunikacie przed wydarzeniem stwierdzili, że tegoroczna edycja ma głębokie znaczenie z uwagi na fakt, iż przeszłość przeplata się z masakrą z 7 października.

Na trasie Marszu Żywych ustawiła się demonstracja palestyńska

– Nie przychodzimy tutaj, aby zakłócać uroczystość poświęconą oddawaniu czci ofiarom Holokaustu. Sami i same pochylamy głowy w milczeniu oraz nadziei, że nigdy więcej na tej ziemi nie dojdzie do tak haniebnego i nieludzkiego aktu barbarzyństwa, jakim było Shoah zgotowane Żydom i Żydówkom przez nazistów – tłumaczy Omar Faris, przedstawiciel społeczności palestyńskiej z Krakowa. – Pochylamy także głowy w milczeniu, oddając hołd wszystkim nieżydowskim ofiarom hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Wśród nich były Polki i Polacy, obywatele innych państw, w tym Niemcy, oraz osoby narodowości romskiej, osoby o odmiennej orientacji seksualnej i osoby z niepełnosprawnościami. Wszyscy ci ludzie, którzy nie pasowali do nazistowskiego ideału nadczłowieka – Aryjczyka, który miał cieszyć się pełnią władzy w III Rzeszy oraz na terytoriach przez III Rzeszę podbitych – zasługują na naszą pamięć i szacunek. Ale przychodząc tutaj nie możemy tylko milczeć. Nie możemy milczeć w obliczu zbrodni popełnianych przez rząd Benjamina Netanjahu, w obliczu pełnoskalowej inwazji oraz czystki etnicznej – dodaje.

W oświadczeniu uczestnicy demonstracji napisali: “Nie możemy milczeć, gdy rząd Benjamina Netanjahu dokonuje masakry dziesiątek tysięcy ludzi w Gazie i planuje wysiedlenie pozostałych 2 milionów Palestyńczyków. Netanjahu od zawsze sprzeciwiał się procesowi pokojowemu i stworzeniu niepodległego państwa palestyńskiego, de facto pogrzebując układ pokojowy z Oslo. Jego działania są nie do zaakceptowania i wymagają stanowczego potępienia. Nie możemy milczeć, gdy na naszych oczach i na oczach całego świata odbywa się ludobójstwo. Nie możemy pozostać obojętni, gdy potępianie okupacji oraz polityki prowadzonej przez Izrael w sposób nieuzasadniony łączone jest stale z antysemityzmem. Jako obywatele wolnego i demokratycznego świata, musimy wyrazić nasz sprzeciw wobec barbarzyńskich metod, które przekraczają granice moralności, praw człowieka i cywilizowanego postępowania. Wzywamy Organizację Narodów Zjednoczonych do podjęcia obiektywnych działań w celu rozwiązania konfliktu i zapewnienia poszanowania praw człowieka oraz przestrzegania zasad prawa wojennego. Żądamy, aby izraelski rząd respektował te zasady, a osoby odpowiedzialne za naruszenia ponosiły odpowiedzialność przed międzynarodowym wymiarem sprawiedliwości. Wyznajemy przekonanie, że prawo międzynarodowe powinno być respektowane i przestrzegane przez wszystkie państwa, bez względu na ich status czy położenie geograficzne.”

Auschwitz-Birkenau. Miejsce zagłady co najmniej 1,1 mln ludzi

Marsz Żywych to projekt edukacyjny, pod którego auspicjami Żydzi z różnych krajów, głównie uczniowie i studenci, odwiedzają miejsca zagłady, które Niemcy utworzyli podczas wojny na okupowanych ziemiach polskich. Poznają również historię polskich Żydów. Spotykają się m.in. z rówieśnikami i polskimi sprawiedliwymi wśród narodów świata. Przemarsz między byłymi obozami w święto Jom Ha-Szoa jest kulminacją projektu.

Pierwszy marsz odbył się w 1988 r. Kolejne odbywały się co dwa lata, a od 1996 r. rokrocznie. W najliczniejszym uczestniczyło 20 tys. osób, w tym delegacje z prawie 50 krajów. W przeszłości w ramach uroczystości na terenie byłego niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz-Birkenau maszerowali między innymi prezydenci i premierzy Polski oraz Izraela, nobliści i duchowni różnych wyznań.

---

---

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., pierwotnie po to, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II -Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osoby innych narodowości.

---

Red. Małgorzata Skowrońska

Bartłomiej Kuraś – Wydał “Niech to szlak”, z Pawłem Smoleńskim napisał trzy książki: “Bedzies wisioł za cosik”, “Kruca fuks”, “Krzyżyk niespodziany”. Tłumaczył na gwarę górali komiksy “Kajko i Kokosz”. Nagrodzony m. in. przez Press Club Polska i Kryształowym Piórem.

---

---