Polecamy artykuł „Południe” na temat nowej siedziby TSKŻ przy pl. Grzybowskim.

Andrzej Rogiński

---

Tymczasowo Teatr Żydowski korzysta z Sali teatralnej Klubu Dowództwa Garnizonu Warszawa przy al. Niepodległości 141a. Po zakończeniu adopcji obiektu pofabrycznego znanego, jako Fabryka Trzciny przy ulicy Otwockiej zostanie przeniesiony na Pragę, by czekać na docelową siedzibę. Sytuacja została spowodowana stanem technicznym i pożarowym budynku Teatru przy placu Grzybowskim, co potwierdzili Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego oraz Państwowa Straż Pożarna.

Szczególną odpowiedzialność za narażanie życia i zdrowia widzów i pracowników Teatru Żydowskiego ponosi jego dyrektor, Gołda Tencer. Nie została z tego powodu odwołana przez organ założycielski ze względu na lekceważenie tej sytuacji przez Tomasza Thun-Janowskiego, dyrektora Biura Kultury Urzędu m.st. Warszawy. Na zadane pytanie przeze mnie podczas konferencji prasowej stwierdził, że nie ma wiedzy o stanie obiektu. Ale o tymczasowej siedzibie Teatru mówił.
Istnieje zobowiązanie firmy Ghelamco, że przy placu Grzybowskim zostanie wybudowany budynek po to, by Teatr Żydowski mógł tam grać. Ze znanych mi projektów będzie to teatr – marzenie, najnowocześniejszy w Polsce, świetnie wyposażony.

„Przy palcu Grzybowskim 12/16 w Warszawie powstanie nowa siedziba Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce. Projekt zrealizowany zostanie przez firmę Ghelamco – wybranego przez TSKŻ inwestora strategicznego, który obecnie jest właścicielem nieruchomości. W ramach realizacji projektu ma powstać nowa siedziba dla Teatru Żydowskiego z widownią na 350 osób i salą kameralną o łącznej powierzchni ok. 4 100m2”.
Powyższe wynika z umowy notarialnej między TSKŻ a Ghelamco.

„Cała nowa siedziba TSKŻ (wraz z teatrem) będzie mieć blisko 6 500 m2 powierzchni. Decyzją inwestora i TSKŻ wybrane elemen¬ty dotychczasowej siedziby Teatru Żydowskiego, takie jak fragmenty elewacji, schody i wartościowe mozaiki ceramiczne zostaną zin¬wentaryzowane, zdemontowane i odrestaurowane, aby w nowym obiekcie uświetnić jego wnętrza. W nowej siedzibie Teatru, w foyer, planowana jest również izba pa¬mięci poświęcona twórczości archi¬tektów, którzy brali udział w pro¬jektowaniu obecnego budynku. Dodatkowo, na pozostałej część działki powstanie także niezależny budynek biurowo-usługowy”.

W świetle zawartej umowy, inwestor zagwarantował finansowanie działań statutowych TSKŻ – w ramach realizacji inwestycji. Ghelamco w ramach rozliczeń za nabycie nieruchomości pod budowę budynku biurowo-usługowe pokryje w całości koszt budowy nowej siedziby TSKŻ i Teatru w sąsiednim budynku, koszt budowy, których wyniesie 63 mln zł. Inwestor planuje także przeznaczenie dodatkowej kwo¬ty, jako darowizny w wysokości 13 mln złotych na zakup wypo¬sażenia dla Teatru obejmującego m.in. nowoczesne rozwiązania akustyczne i oświetleniowe, tech¬nikę sceniczną oraz wyposażenie widowni.

Budynek znajdujący się przy pl. Grzybowskim 12/16, w któ¬rym obecnie mieści się siedziba TSKZ, a do niedawna i Teatru Ży¬dowskiego, nie jest objęty ochro¬ną konserwatorską i nie jest wpi¬sany do Rejestru Zabytków, a m. st. Warszawa, po uzgodnieniach z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wydało zgodę na jego rozbiórkę. Zły stan techniczny części nie¬ruchomości zajmowanej przez Teatr, w związku z ponad 50-letnią eksploatacją i brakiem odpo¬wiedniej polityki remontowej, od lat był alarmujący. Na przestrzeni ostatnich pięciu lat Dyrekcja Te¬atru oraz m. st. Warszawa były o tym wielokrotnie informowane przez właścicieli i zarządcę obiek¬tu, którzy wzywali do usunięcia występujących w tej części bu¬dynku licznych nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu lu¬dzi. Zawiadomienia te pozostały bez odpowiedzi, co doprowadziło do dalszego pogarszania się sta¬nu technicznego części budynku zajmowanej przez Teatr aż do chwili obecnej. „Południe” mobi¬lizowało Państwową Straż Pożar¬ną do przeprowadzenia kontroli stanu obiektu.

Sprawą zajęły się KM Państwo¬wej Straży Pożarnej oraz Nadzór Budowlany, który wydał decyzję o wyłączeniu tej części budynku z użytkowania. Inspekcja Nad¬zoru Budowlanego wykazała, że w części budynku zajmowanej przez Teatr występują rażące naruszenia, a jej stan techniczny zagraża życiu i zdrowiu osób (tj. widzów, aktorów oraz pracow¬ników) w nim przebywających. Inspekcja potwierdziła wyniki wcześniejszych ekspertyz i wykazała niedopuszczalny stan konstrukcji budynku, instala¬cji elektrycznej oraz liczne niepra¬widłowości w zakresie ochrony przeciwpożarowej. Dalsza eksplo¬atacja lokalu i organizowanie tam wydarzeń publicznych okazało się niemożliwe, a część budynku zajmowana przez Teatr została niezwłocznie zabezpieczona.

Od kilku lat trwają też prace nad projektem nowej siedziby Towarzystwa Społeczno-Kultural¬nego Żydów w Polsce z pomiesz¬czeniami dla Teatru Żydowskiego przy placu Grzybowskim. Nowa siedziba dla Teatru mogłaby już powstawać, gdyby Teatr oraz Urząd Miasta St. Warszawy zreali¬zowały porozumienie z 2014 r., które gwarantowało powstanie nowej siedziby dla TSKŻ oraz Teatru, jak również zapewnie¬nie działalności Teatru do czasu wybudowania nowej sceny. Po¬rozumienie zakłada, że dopiero po wybudowaniu nowej siedziby TSKŻ i przeniesieniu na nową sce¬nę Teatru nastąpi realizacja bu¬dynku biurowo-usługowego. Pro¬jekt realizowany będzie wspólnie przez TSKŻ, największą świecką organizację żydowską w Polsce, oraz wybranego partnera strate¬gicznego, firmę Ghelamco.
Opracowano kilka wersji pro¬jektu. Obecne projekty pomiesz¬czeń przeznaczonych na nową siedzibę dla TŻ są wynikiem porozumienia wszystkich stron: TSKŻ, Teatru Żydowskiego i firmy Ghelamco Poland przy udziale M. St. Warszawy. Prace nad ostatecz¬nym projektem architektonicz¬nym inwestycji nadal trwają.
Do dzisiaj ratusz nie przyjął od TSKŻ oferty wynajmowania teatru. Oferta została złożona w czerwcu 2016 roku i zakłada bardzo niski czynsz, pięciokrot¬nie niższy niż rynkowy w tej lokalizacji. Jeśli taka umowa nie zostanie zawarta to prawdopo¬dobnie zamiast pomieszczeń dla żydowskiego teatru miejskiego powstanie nowa scena teatralna dla innych teatrów.

---

Komentarz redaktora:
Teatr Żydowski jest instytucją kultury, której organem założy¬cielskim. a więc nadzorującym i współfinansującym, są Miasto St. Warszawa i Ministerstwo Kultury. Miasto Warszawa i Dyrekcja Teatru miały od 2011 r. świado¬mość złego stanu technicznego obiektu. Stanowiło to zagrożenie życia i zdrowia widzów oraz osób tam pracujących. Wobec powyż¬szych faktów zadziwiają działania i wypowiedzi dyr. Gołdy Tencer o pokrzywdzeniu Teatru Żydow¬skiego przez TSK2 oraz Ghelam¬co. Dziwię się brakowi aktywno¬ści Miasta, gdy jest konkretna propozycja zapewnienia siedziby dla miejskiego teatru bez udziału środków z pieniędzy publicznych.

Nie rozumiem, dlaczego Dyrek¬cja TŻ i Miasto, zamiast pomóc, by inwestycja szybko powstała a wraz z nią nowa siedziba dla Teatru, robi tak niewiele, by tak się wresz¬cie stało? Dlaczego nie jest realizo-wane przez Teatr i Miasto porozu¬mienie podpisane w lutym 2014 r. o współpracy? Dlaczego nadal nie ma konkretnej odpowiedzi m. st. Warszawy na ofertę wynajęcia miastu przez TSKŻ pomieszczeń nowo wybudowanego Teatru?

Władze Warszawy – jako organ założycielski Teatru Żydowskiego, a także Gołda Tencer, dyrektor tegoż Teatru, sprawiają wrażenie, jakby nie interesowała ich budo¬wa nowego obiektu w miejsce zaniedbanego budynku. Czyżby chodziło o inne rozdysponowa¬nie środków przeznaczonych na budowę? Bardzo bym chciał, aby¬śmy jak najkrócej czekali na teatr krzewiący kulturę żydowską.

Gołda Tencer niech występu¬je na deskach nowego Teatru Żydowskiego, niech będzie jego szefem artystycznym, ale oby nie była tam dyrektorem. Lekce¬ważenie życia widzów przez brak dbałości o stan obiektu, to dys¬kwalifikacja.

Andrzej Rogiński

---

 

---