Poczynając prawie od pierwszych pięciu numerów staramy się zamieszczać oryginalne wywiady z koleżankami i kolegami, których spotykamy w Aszkelonie lub Mullsjo, a także albumy ze zdjęciami z okresu przed 1968, sprawozdania z imprez emigracyjnych, wiadomości o dzieciach i wnukach, informacje o nowych książkach i filmach oraz o życiu żydowskim w ośrodkach emigracji i Polsce.

Redakcja, Jak działa Plotkies? 10 lat sukcesu, „Plotkies” 2012, nr 51.

Warszawa. Magazyn „Plotkies” w kolekcji cyfrowej Muzeum POLIN!

Aneta Dmochowska

Magazyn internetowy „Plotkies” został stworzony w 2002 r. przez Leopolda Sobela, Samuela Grinberga oraz Michała Edelmana. Celem redakcji była publikacja treści ważnych dla środowiska emigrantów Marca ’68. Magazyn wydawano regularnie przez dwadzieścia lat – ostatni, 87. numer ukazał się zimą 2021 roku. W celu zachowania unikatowych treści i materiałów publikowanych w „Plotkies” Muzeum POLIN podjęło współpracę z redaktorem naczelnym magazynu – Leopoldem Sobelem. Numery 7–87 zostały włączone do kolekcji cyfrowej Muzeum.

Przez dwadzieścia lat swojej działalności Redakcja „Plotkies” współpracowała z wieloma autorami. Publikowała wspomnienia, recenzje, sprawozdania, utwory poetyckie, opowiadania, teksty krytyczne, żarty i kronikę towarzyską. Jednym z tematów poruszanych regularnie na łamach czasopisma było życie w Polsce przed wydarzeniami marcowymi. „Plotkies” publikowały m.in. noty biograficzne, a także wspomnienia z kolonii i spotkań organizowanych przez Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce. Artykuły ilustrowano zdjęciami z archiwów prywatnych i rodzinnych albumów. Na wyjątkowy charakter „Plotkies” wpłynęła również warstwa wizualna magazynu. Magazyn zachował estetykę i formę pierwszych lat XXI wieku.

Założyciele czasopisma poznali się w powstałej w 1997 roku grupie dyskusyjnej „Świetlica”, która umożliwiała kontakt między emigrantami marcowymi mieszkającymi w oddalonych od siebie krajach. Była to jedna z wielu tego typu grup działających w tym czasie w Internecie. Przedstawicieli środowiska emigracji marcowej połączyło także stowarzyszenie Reunion ‘68. Brakowało jednak miejsca, gdzie wymiana myśli i doświadczeń mogłaby przyjąć formę dłuższych, autorskich wypowiedzi i komentarzy – tak powstał zamysł stworzenia „Plotkies”. Od grudnia 2002 r. publikowano je na platformie Textalk, stworzonej przez Henryka Rubinsteina.

Archiwizacja czasopisma „Plotkies” w kolekcji Muzeum POLIN wpisuje się w przyjętą w 2021 roku „Politykę gromadzenia zbiorów” w Muzeum POLIN. Treści publikowane na łamach magazynu stanowią cenne uzupełnienie podkolekcji poświęconej uczestnikom i świadkom Marca ‘68, w skład której wchodzą wywiady historii mówionej, archiwalia, fotografie i pamiątki rodzinne przekazane Muzeum. Zasób ten udostępniany jest na kanale Youtube oraz w portalu tematycznym „Marzec ‘68”. Inwentarz kolekcji historii mówionej Muzeum POLIN dostępny jest w zakładce Wirtualnego Sztetla. Archiwizacja „Plotkies” stanowi kontynuację prac rozpoczętych w związku z wystawą czasową „Obcy w domu. Wokół Marca ‘68” prezentowaną w POLIN w 2018 r. – w 50. rocznicę rozpoczęcia kampanii antysemickiej w powojennej Polsce.

Archiwizacja zasobu „Plotkies” w kolekcji Muzeum POLIN zapewni zachowanie cennych treści oraz charakterystycznej formy czasopisma dla przyszłych pokoleń. Jednocześnie, aby zapewnić nienaruszalność praw autorskich osób, których materiały zostały opublikowane w Plotkies, Muzeum POLIN zawarło z redakcją Plotkies porozumienie, które przewiduje, że zasób Plotkies nie będzie publikowany aż do 2121 roku. Wyjątek stanowią materiały, na których publikację zgodę wyrazi autor. Takie teksty ukażą się w Wirtualnym Sztetlu.

Pierwszym autorem, z którym Muzeum podjęło współpracę, jest redaktor naczelny i współzałożyciel magazynu – Leopold Sobel – historyk i dziennikarz, który  wyemigrował z Polski w 1964 roku jako osiemnastolatek. O swoich doświadczeniach związanych z wyjazdem z życiem w Izraelu pisał on dla „Plotkies” wielokrotnie. Sobel opublikował na łamach pisma wiele ważnych tekstów krytycznych, a także przeprowadził ponad pięćdziesiąt wywiadów z emigrantami Marca ‘68.